Nie tylko wymiana zimówek

Wydaje nam się, że dbanie o opony to ich wymiana co pół roku - zimówki wędrują do garażu wiosną, a letnie opony zmieniamy kiedy spadnie pierwszy śnieg temperatury spadną poniżej mniej więcej siedmiu stopni.

Opony są tym, co trzyma nas na drodze. Decydują właściwie o każdym aspekcie naszej jazdy, od przyczepności w zakrętach po drogę hamowania, wpływają na hałas we wnętrzu samochodu czy na komfort pokonywania nierówności. Na obszarze wielkości czterech kartek pocztowych stykają się z asfaltem decydując o tym, czy bezpiecznie dojedziemy do celu naszej podróży.

Kontrolowanie opon to nie tylko czekanie do następnego sezonu i ewentualnie uprzejme usłuchanie rady pana w serwisie, który poinformuje nas, że pora zaopatrzyć się w następny komplet.

Wybrzuszenie z boku opony

Uszkodzenia boczne opon są nienaprawialne, a wybrzuszenie z boku opony oznacza jedno - należy jak najszybciej ją wymienić. Opona, na boku której pojawia się niewielkie wybrzuszenie albo całkiem spore "jajko" ma dokładnie taki sam termin przydatności: najbliższe pięć minut wolnym tempem na stację, gdzie nie zostanie naprawiona, ale wymieniona! Takie uszkodzenie grozi eksplozją opony, czyli przy większej prędkości - całkowitą utratą kontroli nad pojazdem. Nie ryzykuj jazdy z taką bombą z opóźnionym zapłonem.

Nierównomierne zużycie opony

Zdarza się, że opony ścierają się nierównomiernie i chociaż z zewnątrz wyglądają w porządku, to jednak od środka są już mocno poprzecierane. Winna jest tutaj geometria kół, czy tzw. zbieżność, o której pisaliśmy już wcześniej. Opona, która w jednym miejscu jest w porządku, a w innym jest mocno starta nie spełnia swojej funkcji w połowie - jest to opona, która swoich funkcji może za chwilę nie spełniać wcale. Mocno zużyte opony mogą pękać, co przy większych prędkościach oznacza zawsze utratę kontroli nad pojazdem.

Spadek ciśnienia w oponie

Kiedy rano na parkingu zauważamy, że nieco zeszło nam ciśnienie z opony, powodów może być kilka. Gwałtowne zmiany temperatur powodują zmianę objętości powietrza, jednak jeśli spadek ciśnienia jest zauważalny, może to być wina albo uszkodzonego wentyla, albo też pęknięcia w oponie. W pierwszej kolejności udaj się na najbliższą stację benzynową - jadąc bardzo powoli. Dopompuj opony i monitoruj ich ciśnienie. Jeśli po kilku godzinach znów "oklapną", pora na wizytę w serwisie wulkanizacyjnym.

Pamiętaj, że szybka jazda i gwałtowne zakręcanie z niskim ciśnieniem w oponie mogą powodować jej poważne uszkodzenie lub też zsunięcie się jej z felgi.

Ciśnienie w oponach należy od czasu do czasu kontrolować, gdyż zmiana temperatury powietrzna może na nie wpływać na dłuższą metę w niemałym stopniu. Jeśli nie wiesz, do jakiego ciśnienia dopompować opony, gdzieś w Twoim samochodzie - zwykle na ściance pod zamkiem drzwi lub na klapce wlewu paliwa - znajduje się informacja o tym, jakie jest zalecane ciśnienie.

Prawd i mitów o oponach jest wiele, musisz jednak pogodzić się z tym, że są one elementem eksploatacyjnym, czyli ulegającym zużyciu i od czasu do czasu trzeba kupić nowe. Staraj się wymieniać opony zawsze kompletami (wszystkie cztery), a jeśli to nie jest możliwe - wymień dwie na raz (cały przód lub cały tył), gdyż nierównomierne zużycie opon prowadzi do sytuacji, w której pojazd jest ściągany w którąś stronę w czasie jazdy i przede wszystkim - w czasie hamowania.

Ten artykuł powstał w ramach projektu Bezpieczny Przebieg, dofinansowanego z grantu "Bezpiecznie Tu i Tam" Polskiej Spółki Gazownictwa.

Źródła zdjęć: jeden, dwa, trzy, cztery.

Twój samochód mówi do Ciebie

Siedząc w swoim aucie masz przed sobą nie tylko kierownicę - cały kokpit zaprojektowany jest po to, żeby Twoje auto mogło się z Tobą porozumiewać, a Ty wydawać mu polecenia. Kokpit to nie tylko prędkościomierz i obrotomierz, to także system kontrolek, bardzo podobnych we wszystkich samochodach.

Nie musisz studiować instrukcji do swojego auta, by nauczyć się rozpoznawać podstawowe z nich. Są one na tyle ujednolicone i proste w swoim przekazie, że będziesz w stanie zorientować się, co Twoje auto chce Ci powiedzieć, kiedy tylko któraś 

Z czasem w naszych starszych samochodach przyzwyczajamy się do tego, że jakaś kontrolka zapala się sporadycznie, by potem zgasnąć - inne świecą nam się na desce rozdzielczej od "nie pamiętam już, jak dawna" i ignorujemy je, bo przecież samochód ciągle jeździ...

Tymczasem poprzez kokpit auto sygnalizuje nam, co się z nim dzieje i co widzą jego wewnętrzne czujniki. Czasem zapalenie się kontrolki może po prostu oznaczać awarię samego czujnika, ale zawsze zakładaj, że jednak pojawił się problem, który dany czujnik ma wykrywać i nie ignoruj jego wskazań.

Zaglądając do instrukcji swojego pojazdu znajdziesz wyjaśnienia każdej kontrolki, której znaczenie nie wydaje Ci się oczywiste. Pamiętaj też, że są de facto dwa rodzaje ikonek, jakie mogą pojawić się w Twoim samochodzie - pomarańczowe oraz czerwone. Tych drugich nigdy nie należy lekceważyć.

Wśród rzeczy, które najczęściej można zaobserwować na desce rozdzielczej chcemy opowiedzieć Wam o kilku podstawowych sprawach:z nich się zapali.

Obrotomierz „faluje” przy zatrzymaniu

Kiedy samochód stoi na parkingu lub przed światłami i przy niskich obrotach wskazówka obrotomierza podnosi się i opada oznacza to, że problemem jest dostarczanie mieszanki paliwa i powietrza do silnika. Winna może być zabrudzona przepustnica lub silniczek krokowy. Jeśli falowanie jest większe i silnik zaczyna wyć po puszczeniu gazu, możesz zaplanować wizytę u mechanika w najbliższej przyszłości. Początkowo problem ten zwykle nie jest zbyt widoczny, ale najczęściej zauważalnym sygnałem, oprócz poruszającej się wskazówki obrotomierza, jest również słyszalna zmiana pracy silnika.

Problem ten może objawiać się nie tylko gwałtownym wzrostem obrotów po puszczeniu sprzęgła, ale także tym, że do silnika będzie dostawać się zbyt mało paliwa i w efekcie obroty będą spadać lub auto będzie nawet gasnąć. Dociskanie pedału gazu podczas czekania na zmianę świateł pozwoli Ci utrzymać pracę silnika i dojechać do najbliższego serwisu, jeśli masz problem z gasnącym samochodem.

Rośnie temperatura silnika

Każdy samochód posiada wskaźnik, który informuje Cię o tym, jaka jest temperatura silnika. Jeśli wskazówka podnosi się niebezpiecznie wysoko, oznacza to, że Twoje auto zaczyna się przegrzewać.

Nierzadko samochody potrafią „grzać się” stojąc w korku, kiedy dopływ powietrza do układu chłodniczego jest ograniczony. Jeśli jednak problem pojawia się częściej niż tylko w korku, przede wszystkim skontroluj ilość płynu chłodniczego – zrób to na postoju, kiedy silnik już ostygnie, kilkadziesiąt minut po wyłączeniu go. W razie konieczności możesz płynu chłodniczego dolać samodzielnie – można go kupić w każdym supermarkecie. Woda dolewana do układu chłodniczego nie jest żadnym rozwiązaniem, ponieważ nie posiada właściwości takich jak płyn chłodniczy - latem bardzo szybko odparuje, jeśli układ jest nieszczelny, zimą na postoju może zamarznąć, powodując jego uszkodzenie.

Zapaliła się żółta kontrolka

Znaczenie wszystkich kontrolek wyjaśnia instrukcja do Twojego samochodu. Bez trudu znajdziesz ją w internecie. Żółte kontrolki oznaczają konieczność sprawdzenia pewnego konkretnego elementu i instrukcja precyzyjnie powie Ci, jakiego. Sprawdź jej wskazania jak najszybciej.

Żółte kontrolki zwykle informują na przykład o niskim poziomie oleju albo płynu chłodniczego - możesz kontynuować jazdę, kiedy taka się zapali, ale pamiętaj, by jak najszybciej zweryfikować, czego Twój samochód tak naprawdę od Ciebie chce. Być może brakuje mu jakiegoś płynu, może też sugerować, że jakiś element nie działa do końca tak, jak powinien i należy go sprawdzić, by zapobiec awarii.

Zapaliła się czerwona kontrolka

Natychmiast zatrzymaj samochód w bezpiecznym miejscu i zgaś silnik. Czerwone kontroli oznaczają awarie uniemożliwiające dalszą jazdę. Znaczenie wszystkich kontrolek wyjaśnia instrukcja do Twojego samochodu. Bez trudu znajdziesz ją w internecie. Dzięki temu będziesz wiedzieć, jaki element uległ awarii. Nie należy poruszać się samochodem, póki nie zostanie usunięta.

Czerwone kontrolki to nie żarty i samochody pokazują je dopiero w momencie, kiedy według ich czujników coś idzie naprawdę źle. Niektóre, nieco nowsze samochody wyposażone w większą ilość elektroniki, potrafią odciąć zapłon i uniemożliwić dalszą jazdę w momencie wystąpienia problemu, sygnalizowanego przez czerwoną kontrolkę.

Źródła zdjęć: jeden, dwa, trzy.

O czym opowiada kierownica

Kierownica - element samochodu tak podstawowy, że o jeździe mówimy "siadać za kółko". Mimo kilku nieudanych prób zastąpienia kierownicy jakimiś szalonymi wynalazkami pokroju joysticków, koniec końców zupełnie klasyczne "kółko" ostało się, jako centralny element kokpitu samochodu. Po prawej, czy po lewej stronie, kierownica pełni zawsze te same funkcje. Bez względu na to, czy jest na niej milion przycisków, czy tylko klakson, robi to, co robić powinna: pozwala nam skręcać oraz dostarcza nam mnóstwa ważnych informacji o naszym aucie.

Kiedy jednak kierownica sugeruje nam pewne sprawy, zwykle ignorujemy ją - bo przecież służy tylko do skręcania. Musimy jednak pamiętać, że jest to element połączony z przednią osią naszego samochodu właściwie bezpośrednio, dostarcza więc nam informacji o stanie nie tylko naszego układu kierowniczego, ale także na przykład hamulcowego.

Najczęstsze kwestie, które zupełnie ignorujemy, a które wymagają tak naprawdę wizyty w serwisie i korekcji to:

"Krzywa" kierownica przy jeździe na wprost

Czasami jest tak, że aby auto jechało prosto, musimy lekko przekręcać kierownicę w którąś ze stron. Czasem jest to niewielki kąt, czasem naprawdę spory, ale spotkaliśmy wiele osób, które zupełnie to ignorują, uważając, że "taki już urok" tej kierownicy czy auta.

Jest to zwykle kwestia zbieżności kół, czyli ich poprawnego ustawienia względem siebie nawzajem. Kiedy koła rozchodzą się z czasem od jazdy po nierównościach czy uderzeniach w krawężniki, aby samochód jechał do przodu musisz trzymać lekko skręconą kierownicę. Ignorowanie tej kwestii prowadzi przede wszystkim do szybszego zużywania się opon, ponieważ jedno z kół zawsze jest minimalnie skręcone.

Kierownica drży przy hamowaniu

Najczęściej jest to wina tarcz hamulcowych i klocków. Może to wskazywać, że te elementy układu hamulcowego są już stare u zużyte – jak najszybciej należy je wymienić. Tarcze mogą być krzywe, klocki nierównomiernie zużyte - to wszystko obija się na drodze hamowania i de facto, na Twoim bezpieczeństwie. Wymiana klocków i tarcz, które są przecież eksploatacyjnymi, czyli zaprojektowanymi pod kątem zużycia i wymiany elementami, w starszych samochodach zwłaszcza, nie jest bardzo droga, a znacznie wpływa nie tylko na Twoje bezpieczeństwo, ale i komfort jazdy.

Kiedy nie musisz wbijać pedału hamulca w podłogę, żeby uzyskać jakikolwiek efekt, prowadzisz pewniej i jeździ Ci się wygodniej.

Blokowanie kierownicy przy zakręcaniu

Jeśli dzieje się to w niskich temperaturach, może to być kwestia układu wspomagania kierownicy. W innych wypadkach zwykle winny jest tzw. „krzyżak kolumny kierownicy”. Udaj się jak najszybciej do serwisu, sprawny układ kierowniczy w ogromnym stopniu decyduje o Twoim bezpieczeństwie!

Kwestia ta nie dotyczy tylko i wyłącznie dość popularnych "anglików po przekładce", gdzie w układach kierowniczych dzieją się cuda. Krzyżak jest elementem, który łączy przekładnię z kolumną kierownicy, więc jest tam przegub, który może się wyrabiać, łapać luzy i ogólnie rzecz ujmując, przestaje spełniać wówczas swoją funkcję tak, jak powinien.

Jeśli czujesz, że cokolwiek z Twoją kierownicą jest nie tak, a zwykle czujemy to od razu, tylko odsuwamy myśl o tym, że w tym podstawowym układzie coś może nie grać - udaj się do serwisu. Jeśli poczujesz raz, że chyba trzeba trochę skręcać kierownicę czasami, by jechać prosto, nie zastanawiaj się, czy rzeczywiście to kwestia zbieżności czy też może coś Ci się przywidziało. Większość usterek rozpoznajemy od razu, tylko decydujemy się je ignorować, bo przecież w starszych samochodach "muszą się pewne rzeczy psuć". Cóż, psują się, ale nie oznacza to, że nie należy ich naprawiać.

Ten artykuł powstał dla Ciebie w ramach projektu Bezpieczny Przebieg, dofinansowanego z grantu Polskiej Spółki Gazownictwa "Bezpiecznie Tu i Tam".

Źródła zdjęć: jeden, dwa, trzy, cztery.

Bezpieczny wysoki Przebieg

Wyobraźcie sobie, że znajomy mówi Wam, że kupił właśnie dwunastoletnie auto. Myślicie pewnie, że to stary trup, który ledwo powłóczy kołami i nie za bardzo można czuć się bezpiecznie, kiedy się do niego wsiada... Tymczasem 71% samochodów w naszym kraju ma więcej niż 10 lat. Na Śląsku - ponad 80% aut, to pojazdy, które jeżdżą już ponad dekadę.

Wiele osób, które przymierzają się do zakupu swojego pierwszego samochodu po zdaniu egzaminu na prawo jazdy, decyduje się na zakup auta starszego - bo zwyczajnie jest tańsze. Często też mamy jeden samochód przez lata i "starzeje się" on w naszej rodzinie.

Realizując projekt Bezpieczny Przebieg chcemy zwrócić uwagę na to, że nasze starsze auta również mogą być sprawne, dobrze się prowadzić i słowem: być bezpieczne. Mimo, że nie mogą pochwalić się zapakowaną na pokład nowoczesną technologią, to jednak z pewnością mogą być utrzymane w dobrym stanie technicznym.

Z czasem nasze starsze samochody zaczynają się zużywać - w końcu wiele elementów zaprojektowanych jest w nich tak, by po pewnym okresie zostać wymienione na nowe. Starsze auta "przyzwyczajają" nas do swoich fanaberii, drobnych usterek czy niedogodności, z którymi uczymy się żyć - jeśli jednak mogą one mieć wpływ na nasze bezpieczeństwo nie powinniśmy ich ignorować.

Bezpieczny Przebieg to wielopaltformowa broszura, którą przygotowaliśmy, by nauczyć i Ciebie czegoś o tym, co próbuje przekazać Ci Twój starszy nieco samochód. Jeśli jesteś zarejestrowanym na wielu forach maniakiem swojego modelu auta i masz tuzin publikacji z serii "Sam naprawiam", to nasz projekt może wydać Ci się nieco zbyt ogólny. Jeśli jednak autem... po prostu jeździsz, znajdziesz w nim wiele cennych sugestii, które pomogą Ci ustalić, w jakim stanie jest Twój samochód i czy można go użytkować bezpiecznie.

W kolejnych dniach znajdziesz na naszej stronie i w zabrzańskich serwisach samochodowych materiały dotyczące dbania o swój samochód i wstępnego diagnozowania możliwych usterek - na pod koniec tygodnia na smartfony z systemem Android pobrać będzie można aplikację ułatwiającą diagnozowanie podobnych problemów.

Projekt Bezpiecznych Przebieg powstał dzięki Polskiej Spółce Gazownictwa, która wyróżniła go nagrodą w konkursie Bezpiecznie Tu i Tam.
Źródła zdjęć: 1.